Yapay zekâ, hayatın pek çok alanında olduğu gibi, iktisat disiplininde de giderek daha önemli bir yer edinmektedir. Bu çalışma, yapay zekânın iktisatta üstlendiği ve üstlenebileceği roller üzerine genel bir değerlendirme sunmayı amaçlamaktadır. Konunun detaylarına geçmeden önce, yapay zekâ kavramının tarihçesine kısaca değinilecek ve bu kavramın tanımı yapılarak ana hatlarıyla yapay zekânın çalışma prensibine yer verilecektir.
Kısa Tarihçe
Alan M. Turing, 1947 yılında Londra Matematik Derneği’nde yaptığı bir konuşmada, makinelerin öğrenme yeteneğine sahip olabileceği fikrini ortaya atmıştır. Turing bu konuşmada, bilgisayarların sadece önceden belirlenmiş talimatları yerine getiren araçlar olmaktan çıkıp bunun yanı sıra deneyimlerinden öğrenerek kendi davranışlarını geliştirebileceğini öne sürmüştür.
Turing’in bu fikri bugün makine öğrenmesi ve yapay zekânın temel ilkelerinden biri olarak kabul edilir. Turing’in bu tartışmalarını daha sistematik bir şekilde ele aldığı çalışması ise “Computing Machinery and Intelligence (Bilgisayar Mekanizması ve Zekâ)” başlıklı 1950 tarihli makalesidir. Bu çalışma, yapay zekâ ve makinelerin yeteneği üzerine yazılmış en temel akademik çalışmalardan biridir. Bu makalede, “makineler düşünebilir mi?” sorusu ele alınmış ve makinelerin insan zekâsına benzer şekilde çalışıp çalışamayacağı tartışılmıştır.
Turing’in makalesinde ele alınan bir diğer önemli kavram olan ‘Turing Testi’ne göre, bir kişi yazılı olarak bir insan ve bir makineyle sohbet eder. Testin amacı, bu kişinin yalnızca yazılı yanıtları değerlendirerek hangisinin insan, hangisinin makine olduğunu doğru tahmin edip edemeyeceğini ölçmektir. Eğer kişi, karşısındakinin insan mı yoksa makine mi olduğunu ayırt edemezse, makine yeterince zeki kabul edilir.
YAZI: Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, Politika ve Ekonomi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Türkmen Göksel
